Cờ tướng hiện đại có gì khác biệt?

Cờ tướng đã xuất hiện trong văn hóa dân gian Việt Nam từ rất lâu, trở thành món ăn tinh thần không thể thiếu đối với mọi tầng lớp trong xã hội, từ các cụ cao niên, đến thanh niên, thậm chí cả trẻ nhỏ, không ai là không biết đến trò chơi trí tuệ này.

Chúng ta có thể bắt gặp cờ tướng ở bất kỳ đâu: chiếu cờ quê, bên đường, hội làng, hay trong một cuộc thi đấu thể thao chuyên nghiệp.

Tìm hiểu về cách chơi cờ tướng

Muốn đánh được cờ tướng, bạn có thể học để hiểu và làm quen với cách chơi cờ tướng. Điều quan trọng nhất mà người mới chơi cờ tướng cần nắm được là hình dáng, tên gọi, vị trí, cách di chuyển, các nước cản cũng như ăn quân của đối phương, cách phân định thắng thua mỗi trận đấu.

Làm quen được với điều đó rồi, người chơi sẽ biết cách phân tích chiến thuật cho mỗi nước cờ của mình và đối phương. Đó là những nền tảng cơ bản để người chơi tiến đến tìm hiểu về các thế cờ, các cách chiếu bí, chiếu hết và các cách đánh khi cờ tàn qua sách vở, tài liệu đúc kết kinh nghiệm chơi cờ của những người đi trước, để có thể trở thành một người chơi giỏi. Có thể kể ra một số kiến thức cơ bản mà người mới chơi cần nắm được như:

Ván cờ được tiến hành giữa hai người, một người cầm quân Trắng (hay Đỏ), người còn lại cầm quân Đen (hay Xanh lá cây). Mục đích của mỗi người là tìm mọi cách đi quân trên bàn cờ theo đúng luật để chiếu bí Tướng của đối phương và giành thắng lợi. Bàn cờ là một hình chữ nhật kích thước 9×10.

Một khoảng trống gọi là sông (hay hà) nằm ngang giữa bàn cờ, thường được viết bằng chữ Hán là “Sở hà Hán giới” theo điển tích về cuộc tranh đấu giữa Lưu Bang và Hạng Vũ , chia bàn cờ thành hai phần đối xứng bằng nhau. Mỗi bên có một cung Tướng hình vuông do 4 ô hợp thành, trong 4 ô này có vẽ 2 đường chéo xuyên qua, là khu vực di chuyển của Tướng và Sĩ.

Muốn chơi cờ tướng khi bắt đầu phải có bàn cờ đủ 32 quân, gồm 7 loại chia đều cho mỗi bên gồm 16 quân Trắng và 16 quân Đen. 7 loại quân có ký hiệu và số lượng như sau:

Mặc dù có những bộ cờ kí hiệu cho các loại quân khác nhau giữa quân trắng và quân đen, nhưng về tên gọi cũng như các nước đi của quân cờ là như nhau. Quân Tướng (Soái) mỗi nước chỉ được đi một bước ngang dọc tùy ý nhưng phải nằm trong phạm vi cung Tướng.

Hai Tướng không được đối mặt nhau trực tiếp trên cùng một đường thẳng, mà bắt buộc phải có một quân cản bất kì nằm giữa trên đường thẳng đó. Sĩ được đi một đường chéo mỗi nước trong phạm vi cung Tướng. Mỗi nước Tượng được đi chéo hai bước tại trận địa bên mình, không được qua sông. Nếu ở giữa đường chéo đó có quân khác đứng thì quân Tượng bị cản, không đi được. Xe được đi dọc hoặc đi ngang, với số bước đi không hạn chế nếu không có quân khác đứng cản đường. Mã có thể theo đường chéo hình chữ nhật của hai ô vuông liền nhau. Nếu ở giao điểm liền kề bước thẳng dọc hoặc ngang có một quân khác đứng thì Mã bị cản, không đi được.

Khi không bắt quân, Pháo có thể di chuyển ngang, dọc giống Xe; khi bắt quân đối phương thì trên đường đi giữa Pháo và quân bị bắt buộc phải có một quân khác bất kỳ đứng làm “ngòi”. Pháo không được quyền bắt quân đối phương khi không có quân nằm giữa pháo và quân muốn bắt, hoặc có 2 quân trở lên nằm giữa. Tốt (Binh): Mỗi nước đi một bước.

Khi chưa qua sông Tốt chỉ được tiến thẳng. Khi Tốt đã qua sông được quyền đi tiến và đi ngang, không được phép lùi lại. Hiểu về cách di chuyển của các quân cờ, người chơi sẽ tìm được lợi thế của từng loại quân, để có thể giành được chiến thắng trong ván cờ. Đôi khi, thắng hay thua được quyết định bởi quân cờ “yếu thế” nhất là quân Tốt.

Kinh nghiệm chơi cờ tướng cho người mới bắt đầu là nên chơi với những người đã tiếp xúc và chơi cờ tướng được một thời gian, vừa làm quen, vừa học hỏi thêm những gì chưa biết. Đây là cách hiệu quả nhất, giúp người mới làm quen và nhớ những kiến thức cơ bản nhanh hơn. Hãy bắt đầu ván cờ với những nước đi cơ bản của quân Pháo hay Mã, để làm quen với các thế cờ.

Đó là những điều cơ bản mà người mới chơi cờ tướng cần biết và nhớ. Vì đây là một bộ môn trí tuệ nên kinh nghiệm chơi cờ là một yếu tố quan trọng, bên cạnh việc nghiên cứu tài liệu, giúp bạn có thể trở thành một người chơi cờ tướng giỏi.