Sẽ ra sao nhỉ nếu một sản phẩm đồ họa khác không hiển thị văn bản? Typography là gì? Bạn sẽ bắt gặp điều gì trên con đường khám phá Typography? Cùng TẠP CHÍ 247 khám phá ngay thôi nào!
Typography (Tạm dịch: Nghệ thuật chữ) là 50% của thiết kế đồ họa, bạn hãy cứ tưởng tượng mà xem: sẽ ra sao nhỉ nếu một tạp chí, một bộ nhận diện thương hiệu, một nhãn mác, một ấn phẩm truyền thông và nhiều sản phẩm đồ họa khác nữa không-có-hiển-thị-một-tí-chữ-nào-cả??? Bởi vậy, Ellen Lupton có một câu nói như thế này:
Tạm dịch: Typography là cách ngôn ngữ được thể hiện
Typography là gì?
Chúng ta lại bắt đầu bằng câu hỏi muôn thủa: Typography là gì?
Từ Tiếng Hy Lạp, “typography” được ghép nối bởi τύπος – typos mang nghĩa “hình thức” và γράφειν – graphein nghĩa là “viết”. Hiểu một cách đơn giản, Typography là nghệ thuật và kỹ thuật của việc sắp xếp chữ. Giống như bạn đang chơi ấy mà: hãy ghép các kí tự với nhau sao cho dễ đọc nhất có thể, mang thông điệp nhiều nhất có thể và phù hợp nhất có thể…Typography là quá trình tạo ra một “hình ảnh đồ họa” trực quan thông qua việc thể hiện văn bản chữ cái, tức là, hình ảnh bằng ngôn ngữ và có thể đọc được, nhờ vậy các nhà thiết kế có nhiều cách khác nhau để thể hiện thông điệp của sản phẩm đến người tiêu dùng.
Tùy thuộc vào mục đích, Typography được sử dụng để tối ưu hóa việc đọc – Text typography hoặc để hiển thị – Display typography. Hiệu quả của thiết kế làm nên sự khác biệt lớn đến cách đọc và cảm nhận về thông điệp được gửi gắm qua thiết kế đó. Và tất nhiên, hiệu quả Typography đạt được chủ yếu nhờ vào các yếu tố về kết hợp font, kích thước, khoảng cách và màu sắc…
Text typography và Display Typography
Text typography thường là các văn bản nhiều chữ. Đây cũng là kiểu truyền thống và là khởi nguồn các vấn đề về typography, văn bản được sáng tác để tạo ra một tổng thể từ ngữ dễ đọc, mạch lạc…
Times New Roman là kiểu chữ phổ biến tối ưu hóa việc đọc
Các văn bản Nhà Nước hoặc các loại sách đương đại phần lớn sử dụng kiểu chữ Roman có serif (Times New Roman). Với các yêu cầu cần sự chuyên biệt hơn, các trang tờ báo và tạp chí không có nhiều diện tích dành cho chữ cũng sử dụng các kiểu chữ có serif cung cấp tối đa tốc độ đọc và sử dụng hiệu quả không gian trang. Kiểu chữ sans-serif thường được sử dụng cho đoạn giới thiệu hoặc bài viết ngắn. Một trong những xu hướng hiện nay là kết hợp một kiểu sans-serif cho dành tiêu đề lớn và một kiểu chữ serif để đạt hiệu quả cao về khả năng đọc.
Display Typography có nhiều tiềm năng hơn trong việc khai thác thiết kế đồ họa, khi mà có ít quan tâm đến khả năng đọc và trăn trở hơn về việc sử dụng chữ như một công cụ truyền tải thông điệp hay nghệ thuật. Display Typography được kết hợp với không gian âm (negative space), yếu tố đồ họa khác và hình ảnh minh họa…tạo nên các mối quan hệ qua lại giữa từ ngữ và hình ảnh. Chính vì vậy, Display Typography yêu cầu nhiều hơn các nguyên tắc xử lí đồ họa, kích thước và màu sắc…nhằm đạt hiệu quả về cảm xúc khi truyền đạt nhịp điệu và câu chuyên mà Typography muốn được kể.
Display Typography bao gồm: thiết kế bìa sách, in ấn logo và thương hiệu, bao bì đóng gói và nhãn mác, graffiti, thiết kế poster và các thông tin quy mô lớn như biển báo, biển quảng cáo, các sản phẩm truyền thông marketing….Typography Kinetic (dạng chữ động “moving text”) được sử dụng trong truyền hình và phim hoạt hình, màn hình máy bán hàng tự động, hiển thị màn hình máy tính….
Thiết kế bìa sách là một dạng Display Typography
In ấn logo và thương hiệu
Bao bì đóng gói và nhãn mác
Graffiti
Poster và Quảng cáo
Một chiến dịch giảm giá với thiết kế Typography ấn tượng
Khái niệm thường thấy trong Typography
Chạm chán với Typography, tức là bạn đã chạm đến tất tần tật những gì đến chữ: Font là gì?Typyface là gì? Serif là gì? Cấu trúc của chữ cái…Bạn thậm chí quan tâm đến những kiểu chữ viết tay(Hand-Writing) đang là xu hướng thiết kế nổi bật. Thật khó để dịch và để chuyển thể hết những định nghĩa đó sang Tiếng Việt, vì vậy, TẠP CHÍ 247 xin được lấy một minh họa cụ thể nhất để các bạn phần nào dễ hình dung hơn về chúng:
Cấu trúc của chữ và các khái niệm – Anatomy of Typography (Link full image)
Những dấu mốc đã qua….
Lịch sử thiết kế và các phong cách nghệ thuật tạo ra cho Typography sự đa dạng về kiểu chữ và font chữ. Có hàng ngàn kiểu chữ khác nhau và các phông chữ có sẵn dành cho các nhà thiết kế ngày hôm nay, tất tần tật từ loại sẽ hiển thị màn hình cho đến văn bản in ấn. Có sẵn mọi loại định dạng kỹ thuật số, kích thước và công nghệ in ấn sẵn sàng được sử…Tuy nhiên, điều quan trọng là font chữ bạn đang dùng có từ đâu và mang tính cách như thế nào? Câu chuyện về phân loại kiểu chữ – Type Classification mời độc giả đón đọc chuyên đề tiếp theo tại TẠP CHÍ 247.
